DZIEDZICTWO POGRANICZA


Fot. Andrzej Sidor

Drugim – po pierwotnej puszczy –  cennym i atrakcyjnym wyróżnikiem obszaru jest system wodny Kanału Augustowskiego i połączonych z nim rzek Rospuda – Netta i Czarna Hańcza. Kanał Augustowski to najcenniejszy zabytek budownictwa wodnego w Polsce i Białorusi. Kanał został zbudowany w latach 1824-1839 jako szlak transportu wodnego dla eksportu lokalnych produktów rolnych na rynki Europy Zachodniej, ale praktycznie nie był wykorzystywany zgodnie z jego przeznaczeniem ze względu na zmiany warunków ekonomicznych i rozwój transportu kolejowego

Obiekty hydrotechniczne składające się na zespół Kanału Augustowskiego powstawały zgodnie ze ścisłymi wymogami ówczesnej kultury technicznej, która sytuowała go w kręgu osiągnięć cywilizacji technicznej pierwszej połowy XIX wieku; są to: śluzy, jazy (upusty) i przekopy.

W 1968 roku  Kanał Augustowski  został wpisany do rejestru zabytków na odcinku od Augustowa do granicy ze Związkiem Radziecki  wraz ze wszystkimi budowlami  oraz strefą krajobrazu chronionego. W 1979 roku Wojewódzki Konserwator Zabytków w Suwałkach rozszerzył zapis ochrony na cały polski odcinek kanału.

W 2003 roku Kanał Augustowski został wpisany na Państwową Listę Dziedzictwa Historycznego i Kulturalnego Białorusi. Od tego czasu kanał jest postrzegany nie tylko jako zabytek historyczny i kulturalny, ale także jako obiecujący cel podróży turystycznych. W październiku 2014 roku strona białoruska wpisała Kanał Augustowski na wstępną listę światowego dziedzictwa UNESCO jako unikalną XIX-wieczną budowlę hydrotechniczną

Na obszarach przylegających do Kanału znajduje się wiele atrakcji turystycznych. W otaczających go lasach znajdują się malownicze jeziora. A na południe od Kanału dominują zabytki historyczne i kulturalne.

Architektura sakralna

Powiat Augustowski

Rejon Grodzieński

  • kościół p.w. Zwiastowania NMP w Janówce
  • kościół p.w. Najświętszego Serca Jezusa [i św. Bartłomieja] w Augustowie
  • zespół kościoła p.w. MB Szkaplerznej, w Studzienicznej
  • zespół kościoła p.w. Podwyższenia Krzyża w Bargłowie Kościelnym,
  • cerkiew, obecnie kościół p.w. MB Częstochowskiej, w Augustowie
  • kościół p.w. MB Anielskiej w Lipsku
  • kościół y p.w. MB Anielskiej w Monikniach
  • kościół p.w. św. Marii Magdaleny w Mikaszówce
  • kaplica p.w. św. Anny w Rudawce
  • cmentarz w Rudawce
  • zespół kościoła p.w. św. Mateusza w Jaminach
  • zespół kościoła p.w. Zwiastowania NMP w Krasnyborze
  • kościół p.w. św. Jakuba w Sztabinie
  • cerkiew prawosławna, obecnie kościół p.w. Przemienienia Pańskiego w Rygałowce
  • molenna staroobrzędowców w Gabowych Grądach
  • cmentarz żydowski w Lipsku
  • katedra św. Franciszka Ksawerego (kościół Farny) w Grodnie
  • kościół Znalezienia Krzyża Świętego i klasztor Bernardynów w Grodnie
  • kościół Zwiastowania Najświętszej Marii Panny i dawny klasztor Brigitek w Grodnie
  • kościół Matki Bożej Anielskiej i klasztor franciszkański w Grodnie,
  • kościół Wniebowzięcia NMP we wsi Odelsk
  • kościół Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Sopoćkinie
  • kościół Świętej Trójcy we wsi Indura
  • prawosławna cerkiew Borysa i Gleba w Grodnie,
  • cerkiew Narodzenia Najświętszej Marii Panny i klasztor w Grodnie
  • cerkiew pw. Św. Wstawiennictwa w Grodnie
  • cerkiew Przemienienia Pańskiego we wsi Komotovo
  • cerkiew św. Aleksandra Newskiego we wsi Wierteliszki
  • cerkiew Opieki Matki Boskiej we wsi Milikowszczyzna
  • luterański Zbór w Grodnie
  • Wielka Synagoga Chóralna (Synagoga Główna) w Grodnie
  • synagoga we wsi Indura

Architektura rezydencjonalna

Powiat Augustowski

Rejon Grodzieński

  • dwór, drewniany wraz z przyległymi pozostałościami parku w Netta Folwark
  • zespół dworski w Cisowie
  • pałac króla Stefana Batorego w Grodnie
  • Pałac Królewski w Grodnie
  • pałac K. Chreptowicza w Grodnie
  • pałac wice-administratora Grodzieńskiej Ekonomii Królewskiej
  • pałac Światopełk-Chetwertyńskich w Grodnie
  • wiejska rezydencja królewska w Stanisławowie
  • zamiejska rezydencja królewska w Poniemuniu
  • Kompleks pałacowo-parkowy Wołłowiczów w Światsku
  • pałac grodzieńskiego wicegubernatora Maksymowicza

Układy architektoniczne

Powiat Augustowski

Rejon Grodzieński

  • układ urbanistyczny Augustowa
  • układ urbanistyczny części miasta Lipsk
  • zabytkowy układ centrum Grodna
  • ulica Elizy Orzeszkowej w Grodnie
  • historyczny układ ulicy Sowieckiej w Grodnie
  • ulica Wielka Troicka w Grodnie,
  • zabytkowy układ ulicy Zamkowej w Grodnie,
  • Kompleks Starego Zamku w Grodnie,
  • kompleks Nowego Zamkuw Grodnie,
  • dom kupca Murawjewa w Grodnie
  • zespół pałacowo-parkowy w Swiatsku

Zabytki architektoniczne

Powiat Augustowski

Rejon Grodzieński

  • zespół dawnej poczty w Augustowie
  • dworzec kolejowy w Augustowie
  • Dom Turysty w Augustowie
  • dwór – dawnej Zarząd Portu, w Augustowie
  • budynek dawnego Zarządu Wodnego z ogrodem, w Augustowie
  • zespół Yacht Clubu w Augustowie
  • kamienica Masalskich
  • budynek dawnej grodzieńskiej szkoły dominikanów
  • „Skrzydło muzyczne” lub „Krzywa oficyna”
  • dom administratora Grodzieńskiej Ekonomii Królewskiej
  • drewniany lamus na terenie dawnego klasztoru Brygitek w Grodnie
  • stary Lamus Grodzieńskiej Ekonomii Królewskiej
  • Stary Teatr Grodzieński
  • wieża strażacka
  • budynek Grodzieńskiego Kolegium Realnego Carewicza Aleksieja
  • budynek Banku Ziemi Chłopskiej
  • Dom Strzelców
  • Dom Związków Zawodowych
  • Pałac Kultury pracowników przemysłu włókienniczego
  • budynek Regionalnego Teatru Dramatycznego w Grodnie (1984).

Walory przyrodnicze utworzone przez człowieka

Powiat Augustowski

Rejon Grodzieński

  • Kanał Augustowski z zespołem budowli i urządzeń
  • park miejski, Rynek Zygmunta Augusta w Augustowie
  • Kanał Augustowski z zespołem budowli i urządzeń
  • Jezioro Jubilejnoje,
  • ZOO w Grodnie,
  • Zalew Grodzieńskiej Elektrowni Wodnej.

KALENDARZ IMPREZ


STYCZEŃ

MUZYCZNY FINAŁ WIELKIEJ ORKIESTRY ŚWIĄTECZNEJ POMOCY

AUGUSTOWSKI ZLOT MORSÓW

MARSZ SZLAKIEM POWSTAŃCÓW STYCZNIOWYCH

LUTY

DKF KINOCHŁON

MARZEC

DKF KINOCHŁON

TROPEM WILCZYM – BIEG PAMIĘCI ŻOŁNIERZY WYKLĘTYCH

KWIECIEŃ

MARSZ NA BYSTRYM – AUGUSTOWSKI MARSZ SENIORA

BABY WIELKANOCNE – KIERMASZ RĘKODZIEŁA

OTWARCIE SEZONU ŻEGLUGOWEGO

ŚWIĘTO PISANKI

MAJ

„KANAŁ AUGUSTOWSKI ZAPRASZA PRZYJACIÓŁ”

DNI AUGUSTOWA

Z BIEGIEM KANAŁU AUGUSTOWSKIEGO

CZERWIEC

ŚWIĘTO „AUGUSTOWSKI FRESH”

NOC ŚWIĘTOJAŃSKA NAD NETTĄ

ŚWIĘTO „SREBRNE KLUCZE HOŻY”

LIPIEC

ŚWIĘTO KUPAŁY

AUGUSTYNKI

„LOTTO NETTA CUP”

„NECKO ENDURANCE”

„CO MA PŁYWAĆ, NIE UTONIE”

TARGI AGRO EKO TURYSTYCZNE – POLSKA SMAKUJE

„ROZŚPIEWANY I ROZRYWKOWY KANAŁ AUGUSTOWSKI”

SIERPIEŃ

ŚWIĘTO ZIELNEJ

„FESTIWAL SŁOMY”

„KANAŁ AUGUSTOWSKI W KULTURZE TRZECH NARODÓW”

CAMERATA AUGUSTOVIANA

WRZESIEŃ

ŚWIĘTO CHLEBA

PAŹDZIERNIK

DKF KINOCHŁON

LISTOPAD

DKF KINOCHŁON

GRUDZIEŃ

DKF KINOCHŁON

OPERATORZY i ANIMATORZY